Als er íets zeker is in paardenland, dan is het dat er altijd een nieuwe voedingshype rondwaart. Eerst waren eiwitten “gevaarlijk”, toen moesten melasse en pulp het ontgelden, daarna granen en luzerne — en nu zijn de verborgen suikers aan de beurt.
Het klinkt spannend, alsof er iets stiekems in het voer verstopt zit. Maar laten we het nuchter bekijken.
De voeding van het paard is onder te verdelen in vijf categorieën: vezels, eiwitten, vetten en olie, koolhydraten en vitaminen en mineralen. Al deze onderdelen heeft het paard nodig om het lichaam gezond te houden en arbeid te kunnen leveren. Dat is geen geheim, maar de basisfysiologie van hoe een paardenlijf werkt. Suikers zijn dus geen gifstof — ze zijn letterlijk de bouwstof voor spieren, organen en herstel. Sterker nog, je paard maakt ze zélf aan door de omzetting van vezels uit ruwvoer. Zonder suikers kan een paard niet gezond functioneren. En iedereen met een fatsoenlijke achtergrond in de basis fysiologie zou dat moeten weten.
Maar nee, de “verborgen suikers” hebben het nu gedaan. Dat zijn natuurlijke suikers die langzaam worden opgenomen en ook vaak gebonden aan andere gezonde voedingstoffen van een plant zoals vitaminen en mineralen. Niet spannend, niet stiekem maar gewoon de basis van hoe natuurlijke processen werken, ook in een paardenlichaam.
Wat wél zorgelijk is, is dat ook professionals — mensen die adviseren over paardenvoeding en vaak een medische achtergrond of cursussen hebben gevolgd — soms meegaan in de zoveelste hype. Dat maakt het voor paardeneigenaren extra verwarrend. Gelukkig kun je jezelf wapenen door de feiten en de verhoudingen te kennen, en door kritisch te blijven kijken naar wie je advies geeft. Want het is toch wel handig als je je paard nog wel iets kan blijven voeren…
Waar nu paniek over is? Reken maar even mee: in een balancer zit gemiddeld rond de 20 gram suiker en zetmeel per dagdosering. Zet dat naast:
Zetmeel in brok/krachtvoer: wat betekent dat in “suiker?
- Zetmeel in brok: vaak 20–45%.
Rekenvoorbeeld per kilo brok (1.000 g):
- 20% zetmeel → 200 g zetmeel/kg
- 45% zetmeel → 450 g zetmeel/kg
Het lichaam breekt zetmeel af tot suikers (glucose). Dus qua “suikerbelasting” is dat ~200–450 g per kg brok.
Dagvoorbeeld bij 2 kg brok: 400–900 g suikers.
Belangrijk: de hoeveelheid per portie en de totaalbalans met arbeid bepalen het effect op de darmflora en stofwisseling.
Gras: de onzichtbare grote bron
- Suiker in vers gras: 0,7–5,5% van het verse gewicht → 7–55 g suiker per kg gras.
- Opname 24 u grazen: vaak 45–55 kg gras/dag (afhankelijk van weide, type paard, seizoen).
Bandbreedte dagtotaal:
- Minimum: 45 kg × 7 g/kg = 315 g suiker/dag
- Maximum: 55 kg × 55 g/kg = 3.025 g suiker/dag
Praktisch: ~ 350–3.000 g suiker per dag uit gras alleen bij 24 uur weidegang.
Hooi/voordroog: hoeveel suiker per dag?
- Suiker in hooi/voordroog (droge stof): 5,5–20%.
- Opname 550 kg paard: 8–11 kg DS/dag.
Bandbreedte dagtotaal:
- Laag: 8 kg × 5,5% = 8.000 × 0,055 = 440 g suiker/dag
- Hoog: 11 kg × 20% = 11.000 × 0,20 = 2.200 g suiker/dag
En juist daarom is ruwvoeranalyse zinnig als suiker laag moet blijven. Je kunt het niet zien met het oog, alleen een representatief ruwvoerminster nemen van een partij is ook nog een vak!
Uiteindelijk zit het probleem niet in dat ene handje brok of dat schepje balancer, maar in de balans tussen voeding en beweging. Krijgt je paard meer energie binnen dan hij verbrandt, dan stapelt het risico zich op: overgewicht, insulineresistentie en uiteindelijk misschien zelfs hoefbevangenheid.
De oplossing? Simpel en positief: focus op goed ruwvoer met maximaal 10% suiker, houd porties krachtvoer klein en passend bij de arbeid of geef een balancer, en zorg voor voldoende beweging. Want hoe meer je paard mag doen waar hij voor gemaakt is — bewegen, ruwvoer verteren, plezier maken met soortgenoten — hoe fitter en gezonder hij /zij blijft.
Wil je meer onafhankelijke kennis opdoen over het paardenlichaam en gezonde voeding, Lees dan het boek. Het Nieuwe Voeren, praktisch handboek voor een beter paardenwelzijn.